Гайхамшигтай, бүтээлч зохиолчид олон зууны туршид маш олон агуу номыг туурвижээ. Янз бүрийн жанрын номууд олон хэлээр, олон соёлын хүрээнд бичигдсэн нь хүн төрөлхтний оюун ухааныг баяжуулж, мэдээлэл өгч, олон үе дамжин хөгжилтэй байлгаж ирсэн юм.
Эдгээр агуу номуудаас Библи цор ганц онцгой байр суурь эзэлдэг. Тэр олон талаараа онцгой юм.
Түүний нэр — Ном
Библи гэдэг нь үгийн утгаараа “Ном” гэсэн утгатай. Библи нь түүхэнд анх удаа өнөөгийн адил хуудас бүхий номын хэлбэрээр хэвлэгдсэн бүтээл юм. Тэр үед хүмүүс номыг голдуу сувгийн хэлбэрээр хадгалдаг байв. Сувгаас хуудастай ном руу шилжсэн нь олон хуудсыг багтаасан, бат бөх, авсаархан бүтээл хийх боломжийг олгосноор хүмүүст унших бичих чадвар нэмэгдэхэд нөлөөлсөн юм.
Abraham Meir Habermann, PD-British Mandate Palestine-URAA, via Wikimedia Commons
Joshua Keller, CC BY 2.0, via Wikimedia Commons
Олон ном, Олон зохиолчид
Библи нь дотроо 69 номыг багтаасан байдаг бөгөөд олон арван зохиолчид бичсэний цуглуулга юм. Тийм учраас Библи-г ном гэхээсээ илүү номын сантай адил гэж үзэх нь илүү зөв байж магадгүй. Эдгээр зохиолчид янз бүрийн орон, хэл, нийгмийн байр суурьтай хүмүүс байсан. Тэдний дунд Ерөнхий сайд, хаан, өндөр албан тушаалтнаас эхлээд хонин бэлчээч, раввин, загасчин зэрэг хүмүүс ордог. Гэсэн хэдий ч эдгээр ном нь нэгэн цогц сэдвийг бүрдүүлэн, нэгдмэл санааг илэрхийлдэг нь гайхамшигтай юм. Өнөөдөр эдийн засаг гэх мэт маргаантай сэдвийг аваад үзье. Тэр сэдвийн тэргүүлэх зохиолчдын бичлэгүүдийг уншвал тэд бие биетэйгээ хэрхэн зөрчилдөж, санал зөрөлдөж байгааг харж болно. Гэтэл Библийн номнууд ийм байдалтай бус, янз бүрийн гарал үүсэл, хэл, нийгмийн байр суурьтай ч гэсэн нэгэн цогц санааг дамжуулдаг.
Хамгийн Эртний Түүхийн Ном
Библи бүрэн бичигдэхэд 1500 гаруй жилийн хугацаа зарцуулсан. Үнэндээ, Библийн анхны зохиолчид бичиж эхлэх үед дэлхийн бусад эртний зохиолчид бүтээлээ туурвиж эхлэхээс даруй 1000 жилийн өмнө байсан.
Хамгийн Их Орчуулагдсан Ном
Библи бол дэлхийн хамгийн олон хэл рүү орчуулагдсан ном юм. Түүний аль нэг ном дор хаяж 3500 гаруй хэл рүү (нийт 7000 орчим хэлнээс) орчуулагдсан байдаг.
Олон Төрлийн Зохиолын Төрөл Жанр
Библийн номууд олон төрлийн зохиолын төрөл жанрыг агуулдаг. Түүх, яруу найраг, гүн ухаан, зөн билгийн үзэл гэх мэт төрөл бүрийн бичлэгийн хэв маяг нь Библийн номуудад тусгалаа олсон байдаг. Эдгээр ном нь эртний өнгөрсөн цагийг эргэн дурсахын зэрэгцээ түүхийн төгсгөл рүү хандсан ирээдүйн зөгнөлүүдийг ч агуулдаг.
… Гэхдээ түүний гол зурвас (захиа) нь тэр бүр амархан ойлгогддоггүй.
Энэ ном мөн урт бөгөөд уран сайхны нэгдсэн томоохон туульс агуулсан байдаг. Түүний үйл явдал маш эртний үед өрнөдөг, сэдэв нь гүн гүнзгий, хамрах хүрээ нь асар өргөн тул олон хүн Библийн үндсэн зурвасыг мэддэггүй. Олон хүн Библи өргөн цар хүрээтэй хэдий ч маш хувийн урилгаар төвлөрдөг гэдгийг ойлгодоггүй.
Библийн түүхийг ойлгохын тулд янз бүрийн өнцгөөс хандаж болно. Доорх жагсаалтад энэ вэбсайт дээрх зарим ойлголтын үүднээс тайлбарласан болно: